نکاتی درباره تعطیلات تابستان

فراغت در واژه به معنای آسودگی و آسایش از کار و شغل است. «اوقات فراغت» زمانی است که فرد آن را بر  اساس تمایل شخصی، بدون اجبار و اهداف مالی و جدا از وقت کار و مسئولیت‌های دیگر می‌گذراند. افراد به تناسب سلیقه، نیازهای درونی، فرهنگ، سن، شغل و توانایی مالی برنامه‌ریزی متفاوتی برای فراغت خود دارند. به نظر می‌ر‌سد هر چقدر فرد توانایی بیشتری در برنامه‌ریزی و مدیریت بهینه زمان در زندگی رسمی خود داشته باشد، اوقات فراغت خود را نیز به شکل مفیدتری مدیریت خواهد کرد.

سلامت روان، شکوفایی استعدادها، خلاقیت، ابتکار و نوآوری در افرد مستلزم بارور بودن اوقات فراغت آنهاست و آن چه کیفیت آن را مشخص می‌سازد، چگونگی احساس فرد در طول اوقات فراغت و پس از آن است.این احساس می‌تواند از احساس رضایت و مثبت بودن تا احساس کسالت و بی‌حوصلگی در  نوسان باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد معمولاً افراد معتاد به مواد مخدر یا دچار دیگر آسیب‌های اجتماعی، برای رفع این کسالت و سرگرم نمودن خود به هر قیمتی، در مسیر نادرست گام برداشته‌اند.درحالی که افرادسالم، در اوقات فراغت احساسات مثبتی را تجربه می‌کنند و در نتیجه مایل به تکرار این احساس مثبت با شیوه‌های مطلوب هستند.

اوقات فراغت و کارکردهای مثبت آن:

•  رفع خستگی:از آن جایی که تلاش و فعالیت‌های مستمر روزانه، بدون رفع خستگی بازده کاری فرد را در آینده کاهش می‌دهد، اوقات فراغت این فرصت را فراهم می‌کند تا انسان خستگی‌های روانی و جسمانی را از خود دور سازد.

•  تفریح و تأمین بهداشت روان:پس از یک دوره فعالیت اجباری و مستمر، تفریح سالم، نشاط و سلامت روان فرد را ارتقاء می‌بخشد.

• فرصتی جهت تقویت مهارت های حسی حرکتی و فعالیت های ورزشی

• شکوفایی استعدادها و تقویت مهارت های شناختی:اوقات فراغت یکی از موقعیت‌های مناسب است که فرد می‌تواند با استفاده از آن به شناسایی و تقویت استعدادهای بالقوه خود بپردازد.

• رشدشخصی: اوقات فراغت، فرصتی فراهم می‌کند تا فرد، فارغ ازدغدغه‌های شغلی، تحصیلی، خانوادگی و اجتماعی، پاسخگوی نیازهای جسمی و روانی خود باشد و زمینه را برای خودآگاهی و رشد در جنبه‌های مختلف خود فراهم کند. در این فرصت فرد می تواند شخصیت خود را تعالی بخشیده و نقاط ضعف خود را بپوشاند.

• کسب دانش و آگاهی: انسان در این اوقات می‌تواند میل به دانستن و کسب دانش را در خود ارضا کند.

 از جمله فعالیت‌های مناسب برای اوقات فراغت عبارتند از: گردش، مشارکت‌های اجتماعی، فعالیت ورزشی، فعالیت علمی، فعالیت فرهنگی و هنری، مطالعه کتب مورد علاقه، فعالیت‌های مذهبی، مهارت‌آموزی، آموزش زبان، آموزش رایانه، نوشتن،بازی کردن،استراحت، گل‌کاری، کشف و اختراع.

در برنامه ریزی اوقات فراغت به این نکات توجه داشته باشید:

• فرد در برخی از فعالیت‌های اوقات فراغت، مانند فعالیت‌های ورزشی، دخالت فعال و در برخی فعالیت‌های دیگر مانند تماشای تلویزیون،حالت منفعل دارد. بهتر است این فعالیت‌ها،به تناسب و تعادل در اوقات فراغت برنامه‌ریزی شوند، زیرا پرداختن افراطی به هر یک از آن ها خستگی و دلزدگی را همراه می آورد.

• طولانی بودن یک فعالیت فراغتی به ویژه در حالت غیرفعال آن،مثل تماشای تلویزیون، برای چندساعت متوالی در یک روز تعطیل یا پرداختن به بازیها و فعالیتهای رایانه ای به مدت طولانی، احتمالاً بر کسالت و بیحوصلگی شما خواهد افزود.

• حتماً در برنامه‌ریزی اوقات فراغت خود،حضور فعال داشته باشید، چرا که نظر و علاقه شما شرط اساسی این برنامه است.

• سن، شرایط زندگی، امکانات مالی، خلق و خو و موقعیت اجتماعی خود را در برنامه‌ریزی‌ها در نظر بگیرید.با توجه به امکانات و شرایط خود مشخص کنید که از تابستان چه انتظاری دارید و در چه زمینه‌هایی می‌خواهید آموزش ببینیند و یا چه تفریحاتی را پیش بینی می‌کنید؟

• اوقات فراغت را همواره جذاب و پویا نگاهدارید و آن را به صورت عادتی تکراری و بدون هیجان انجام ندهید.

• تابستان زمان مناسبی برای ارتباط بیشتر با اعضای خانواده خصوصا برای دانشجویان شهرستانی است. بهتر است زمانی را برای گوش دادن و صحبت کردن با اعضای خانواده اختصاص دهید.

• در صورت امکان در یک کار پاره وقت مشغول شوید.

• در برنامه ریزی خود، زمان مناسبی را نیز برای «خلوت شخصی»، تفکر و اندیشه در نظر بگیرید.

• اوقات فراغت را با بیکاری، بیهودگی، معطلی، روزمره‌گی و فعالیت‌های غیر ارزشمند اشتباه نگیرید. فراغت، فرصتی است برای آغاز دوبارة تلاش و کوشش بی پایان زندگی.

•  اوقات فراغت در صورتی که به شکل مناسب مورد استفاده قرار نگیرد، جز اتلاف وقت، شکل‌گیری تفکرات منفی، بی‌حوصلگی، افت بازده‌ کاری،کاهش خلاقیت و ناهنجاری و آسیب اجتماعی، نتیجه ای نخواهد داشت.

• هدف از فعالیت‌های اوقات فراغت در نهایت،کسب آرامش جسمانی و روانی است. پس انتخاب فعالیت‌هایی که به شکل سالم، منجر به آرامش شما شود، می‌تواند انتخاب‌های خوبی باشد.

در مجموع، اوقات فراغت یکی از شاخص های رفاه اجتماعی است که استفاده درست و مناسب از آن در افزایش بهره‌وری، کارآیی و بهداشت روانی افراد بسیار مؤثر است و اختصاص دادن زمانی برای آن بر کیفیت زندگی می افزاید. احساس رضایت درونی و بالا‌ رفتن شادکامی، زمانی امکان‌پذیر است که انسان بتواند در موقعیتی مناسب، هیجانات منفی و خستگی های جسمی و روانی خود را تخلیه کند و در سایة اوقات فراغت سالم به تعادل و سلامت روانی دست یابد.

شما برای اوقات فراغت خود در تابستان چه برنامه ای دارید؟